Tecvid ve Mahreç Dersleri

Konu: Tecvid ve Mahreç Dersleri Paz Ağus. 12, 2012 12:06 am

Birinci Ders (Mahrecler)

Mahrec: Harfin çıktığı yere denir.

Harflerin çıkış yerleri:

1-Ağız boşluğu; Boğaz'ın bitiminden dudaklara kadar ağzın içinde kalan bölüme denir. Buradan uzatma harfleri olan ا ى و çıkar.

2-Boğaz; Boğazın göğse bitişik olan yerinden dil dibine kadar olan yere denir. Üç mahreçtir:

1-Boğaz aşağısı : ه ء

2-Boğaz ortası : ح ع

3-Boğaz üstü : خ غ

3-Dil: Boğazın ağza yakın olan yerinden ön dişlere kadar ağız içinde olan dile denir. On mahreçtir.

ث ذ ظ ص س ز ت د ط ر ن ل ض ى ش ج ك ق

4-Dudaklar: Ön dişlerden dışarı olan dudaklara denir. Buradan و م ب ف çıkar.

5-Geniz: Geniz boşluğuna denir. Ğunne çıkar. (Ğunne genizimizden çıkardığımız sese denir.)

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

HARFLERİN SIFATLARI

1-A) Zıttı Olan Sıfat-ı Lazimeler: harflerin zatından ayrılması mümkün olmayan sıfatlardır.

1- Cehr: Sesi aşıkar etmek.

1- Hems: sesi gizlemek.

2- Şiddet: Sesin akmaması güçlü okunması.

2- Rehavet: Sesin akması.

3- İsti'la: Dilin kökü ile birlikte damağa yükselmesi.

3- İnhifat: İstifale: İstilanın zıddıdır. Dilin damağa yükselmemesi aşağıda kalması.

4- İtbak: Dilin üst damağa yapışması veya yapışmaya yakın kalkması.

4- İnfitah: Dil ile damağın ayrılması.

5- Izlak: Kolaylık ve sürat.

5- Ismat: Harfi söylerken dile ağır geldiğinden 4 5 ve 6 harfli kelimeler izlak harfleri olan

ف ر م ن ل ب olmaksızın kullanılmalar.

B) Zıttı Olmayan Sıfat-ı Lazimeler

1-Safir: Dil ucu ile ön alt dişlerin arasından kuş sesi veya ıslık sesine benzer kuvvetli bir sesin çıkması.

2-Kalkale: Mahrecin kımıldaması.

3-Lin: Harfin kolay ve yumuşak çıkarılması.

4-İnhiraf: Bu harfler okunurken dilin öne veya arkaya doğru meyl etmesi.

5-Tekrir: Ra harfi okunurken dil ucunun titremesi.

6-Tefeşşi: Şın harfi okunurken sesin dil ile damak ortasında yayılması.

7-İstidale: Dad harfi okunurken dil kenarının üst azı dişlerden lam mahrecine kadar uzanması.

2-Sıfatı Arızalar:

Harften ayrılması mümkün olan ayrıldıkları zaman harfin zatını değiştirmeyen sıfatlar.

1-Tefhim: Harfi kalın okumak

2-Terkik: Harfi ince okumak.

3- İdğam:İki harfi bir harf yapıp şeddeli okumak.

4- İhfa: Şedde yapmadan izhar ile idğam arası ğunneli okumak.

5- Izhar: İki harfin arasını birbirinden ayırmak.

6- Kalb=İklab: Bir harfin başka bir harfe dönmesi. Yani nunu sakin veya tenvindeki nun sesinin mime dönmesi.

7- Med: Harfin uzatılması

8- Vakıf: Nefesle beraber sesin kesilmesi.

9- Sekte: Nefes almadan sesi kesmektir.

10- Hareke: Harfin harekeli olması.

11- Sükun: Harfin harekesiz olması.

Tertil

Bir şeyi güzel düzgün ve tertip ile kusursuz bir şekilde açık açık hakkını vererek açıklamaktır.

Kur'ân'ın tertili de böyle her harfinin edasının tertibinin mânâsının hakkını doyura doyura vererek okunmasıdır.

Burada رَتِّلِ emrinden sonra تَرْتِيلاً mastarıyla vurgu yapılması da bu tertîlin en güzel şekilde olmasının arandığını gösterir.

Bir söz aslında ne kadar güzel olursa olsun gereği gibi güzel okunmayınca güzelliği kalmaz. Güzel okumasını bilmeyenler güzel sözleri berbat ederler. Sözün tertîl ile güzel söylenmesi ve okunması ise sade ses güzelliği ile gelişi güzel eze büze şarkı gibi okumak saz teli gibi sade ses üzerinde yürümek kabilinden bir musikî işi değildir.

Kelimelerin dizilişinin mânâ ile uyum sağlaması ve dilin fesahat ve belagatı hakkıyla gözetilerek ruhî ve manevî bir uygunlukla yerine göre şiddetli yerine göre yumuşak yerine göre uzun yerine göre kısa okuma yerine göre Ğunne yerine göre izhar yerine göre ihfa yerine göre iklâb yerine göre vasıl yerine göre sekit veya vakıf; kısacası bütün maksat mânâyı duymak ve mümkün olduğu kadar duyurmak olmak üzere Tecvid ile okuma işidir.

Bunun için Kur'ân okurken Tertil ve Tecvid gerekir. Tecvid de kaf çatlatmak derdiyle çatlatmaktaki mânâyı kaybetmek değildir.

İkinci Ders (Nun'u sakin ve Tenvin)

Nun'u Sakin ve Tenvin'in Hükümleri

İzhar: Cezimli nundan (نْ) sonra aşağıda görülen 6 boğaz harflerinden birisi gelirse o zaman cezimli Nunu Gizleme olmadan normal ve açık bir halde okuruz.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

İdğam: (şeddeli okuma): Cezimli nun (نْ) veya Tenvinden sonra aşağıda görülen 6 harften birisi gelirse o zaman cezimli Nunu kendinden sonra gelen harfin içine tamamen koyarak o harfi de genizimizden çıkardığımız ğunne sesi ile veya ğunnesız şeddeleyerek okuruz.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Admin Mesaj Sayısı : 914 Kayıt tarihi : 12/05/10 Yaş : 47

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]